Jeroen Van Bergeijk is een Nederlands jounalist en schrijver , die columns neerpent voor onder andere ' De Volkskrant ' , en de afgelopen zes jaar undercover is gaan grasduinen in de onderkant van de Nederlandse arbeidsmarkt.

Zijn bevindingen heeft hij nu ook in een 300 paginadik boek gegoten.

Zo'n dertien stielen , gelukkig geen dertien ongelukken.

Op de werkvloer bij de klantendienst van ' Wehkamp ' , aan het stuur van een ' Uber ' taxi , graaien in de rekken van bol.com , verkeersregelaartje spelen aan het Scheepvaartmuseum in Amsterdan, ' clickwerken ' bij Amazon , een eigen webshop dan maar , voor even zonder dak boven het hoofd rondlopen , vervolgens de ' zorg ' in , dan de bakfiets op als flitsbezorger , een tijdje koffertjes gooien op Schiphol, en tenslotte een tijdje meedraaien in het aanmeldcentrum van de Immigratie en Naturalisatiedienst in Ter Apel , een dorpje van amper 9000 inwoners

bij het Groningse Westerwolde.

Het ene verhaal is al boeiender dan het ander.

Undercover aan de slag gaan is geen kattepis.

Er speelt altijd de angst om herkend te worden , en het aankaarten van mankementen en onrechtvaardigheden wordt door de staf van de betreffende bedrijven niet altijd in dank afgenomen.

Na afloop komt er wel eens een harde confrontatie of reprimande , in het ergste geval volgt de dreiging met een rechtszaak.

Er zitten ook wel enkele speelse anekdotes in het boek.

Het leest vlot , en het is altijd spannend uitkijken naar wat de volgende pagina brengt.

Tot we de hoofstukken rond ' de zorg ' induiken , waar het allemaal wat meer sociaal beladen wordt , en waar zo maar liefst 52 bladzijden worden aan besteed.

Daarna wordt het met ' De flitsbezorger ' en de ' Koffergooier op Schiphol ' wat luchtiger , om met ' Het IND-aanmeldcentrum in Ter Apel ' alweer de emotioneel bewogen toer op te gaan.

Dat undercoverwerk wat doet met een mens , maken we op uit de laatste twee hoofdstukken waar de auteur het achteraf moeilijk heeft met het feit dat hij zoveel mensen heeft moeten voorliegen. Mensen , die hem tijdens zijn undercoverwerk te goedertrouw hebben geholpen , en die het goed met hem hebben gemeend.

Weegt zoiets wel op tegen het blootleggen van - een tot dan toe - aan het oog onttrokken wereld , tot eigen roem en glorie.

De auteur gaat dan maar voor zijn dilemma op zoek naar morele steun bij mensen die hem dit ooit voordeden , zoals Alberto Stegeman , al twintig jaar het gezicht van het tv programma ' Undercover in Nederland '.

Zelfs bij Günter Wallraff.

De Duitser ( intussen 82 ) is een icoon in de undercoverwereld.

Het respect is groot , en dat is wederzijds.

Maar de bevestiging die hij zo graag wou , komt er niet.

Jeroen krijgt zijn gemoed maar niet terug op de rails , tot er op de redactie een – zei het negatief en afwimpelend – antwoord binnenliep van Rhodia Maas, directeur-generaal van de IND.

Een dialoog met hem zag ze helemaal niet.zitten.

Dat maakte hem niet alleen erg kwaad , maar ook heel sterk.

Mensen zitten soms raar in elkaar.

Op de flipzijde van het boek staat een korte recensie quote van opinieschrijver, presentator Sander Schimmelpenninck.

' Van Bergeijk doet wat anderen vooral pretenderen te doen : het echte verhaal van binnenuit vertellen . Zoals een journalist moet doen, zonder al te veel mening en al helemaal zonder agenda ! '

De quote is helemaal terecht , al moet een mens al helemaal van de wereld zijn om in dit boek de mening van de auteur niet te doorzien.

En , al gaat dit boek specifiek over wat zich op de Nederlandse arbeidsmarkt afspeelt , in Vlaamse en Belgische contreien zal het er niet veel anders aan toegaan.

(willy van bouchaute)

' Undercover aan het werk ' is uitgegeven bij Ambo/Anthos Amsterdam , en wordt in België verspreid door Veen Bosch & Keuning (VBK) uitgevers nv. Antwerpen.

ISBN 978 90 263 6221 7

richtprijs : 22,99 euro